İletişim en basit tanımı ile kişilerin birbirlerini anlamasıdır. Aslında yolumuz anlamak ve anlaşılmaktan geçiyor. Eğer bir çocuk ile doğru iletişim kurmak istiyorsak ilk iletişimin ailede başladığını, aile içi iletişimin çocukların ileriki hayatlarında, sosyal gelişimlerinde, arkadaş ve eş seçimlerinde, kısacası tüm gelişim evrelerinde etkili olacağını söyleyebiliriz. Sanki her şey bir zincirle birbirine bağlıdır. Bir zincir halkası diğerlerini de etkileyecektir. Bu yüzden aile içi iletişimde çocuğu önemli olarak görmek, bu bakış açısıyla çocukla iletişime geçmek gerekir. Peki bunun için neler yapmalıyız?
Günümüzde anne ve babalar çalıştığı için çocuklarıyla daha az vakit geçirmekte ve çocukla ilgili birçok şeyi farkında olmadan göz ardı etmektedirler. Çocuk gün boyu iletişim kurmak, ebeveynleriyle zaman geçirmek için beklemektedir. Bu nedenle çocuğu dinleme eylemini tüm hayatımıza entegre etmemiz gerekmektedir.
Çocuğu önemseyerek, onların duygularına, heyecanlarına kulak vererek, onları onlarla aynı göz hizasında duracak şekilde dinlemek, aile içi kararlarda ve işlerde onları da dâhil etmek, kısa bir ifade ile ‘çocuğu’ birey olarak görmek iletişim başlangıcı için oldukça etkili olacaktır. Ebeveynlerin yapacağı en önemli şey çocukları iyi tanımak ve gelişim dönemleri hakkında bilgi sahibi olmaktır. Bebeklik, çocukluk, II. çocukluk, ergenlik, genç yetişkinlik, yetişkinlik dönemlerinin bilinmesi, çocuğu nelerin beklediğini ön görüp sağlıklı İletişim kurmanın temelini oluşturur.
Ebeveynlerin birbirleri ile konuşması, gün içinde neler yaptıklarını, neler yapacaklarını planladıklarını birbirlerine anlatmaları da aile ilişkilerini olumlu etkileyecektir.
Çocuklarla sağlıklı iletişim kurmak için doğru iletişim tarzları ve aile tutumlarımız da oldukça önemlidir. Çocuklar bir süzgeç gibi çocuklukta yaşanan tüm olayları belleklerine kaydedip ileriki hayatlarında da aile içinde gördüğü tutumları ve iletişim kalıplarını uygulamaktadır. Çocuklara söylenenlerden daha çok, rol model aldıklarını kopyalayıp davranış haline getirmesi daha kolay olmaktadır. Baskıcı otoriter aile tutumu, aşırı hoşgörülü aile tutumu, kararsız ve dengesiz aile tutumu, aşırı koruyucu aile tutumu, hoşgörülü ve güven verici aile tutumu, reddedici aile tutumu, mükemmeliyetçi aile tutumu, destekleyici ve güvenilir aile tutumlarını bilmemiz çocukla iletişimde hangi tutumu kullanmamız konusunda oldukça fayda sağlayacaktır. Çocukla iletişimde destekleyici ve güvenilir aile tutumu iletişime olumlu katkı sağlar, disiplin ve sevginin dengesini kurar.
Çocukla iletişim kurmak için en etkili yollardan biri de oyundur. Oyunlar; çocukların kendi iç dünyalarını tamamen açtıkları, saydam olarak görebildiğimiz iletişim formlarındandır. Çocuğumuz ile kaliteli zaman geçirmek, sürekli onun yanında olmak demek değildir. Çalışan annenin kendisinin çocuğuna yetemediğini düşünmesi karşımıza çıkan ebeveyn kaygılarındandır. Hâlbuki önemli olan, az olsa bile çocukla kaliteli zaman geçirmektir. Onların oyunlarına dâhil olmak, onlarla kurduğumuz iletişimin daha da güçlenmesine ve duygusal gelişimlerini desteklenmesine katkı sağlar. Çocuğumuz ile oyun oynamak yaşadıkları zorlukları görüp yol ve yöntem seçmemizde de etkili olacaktır. Onların iç dünyalarına eğilmek için ekstra dramatizasyon, pandomim ile oyunlarına ailecek dâhil olmak da; onların iç dünyasında yaşadığı durumları ve duygularını öğrenmemize neden olacak, aile içi güven bağının oluşmasında ve güçlenmesinde rol oynayacaktır.
Yaşadığımız dünyada birçok role sahibiz. Hayatımıza entegre ettiğimiz roller, çocukken hayatımızda yaşadığımız olaylar, duygular, aile tutumları, aile içinde geçen saygı, değer sorumluluk paylaşımları tüm hayatımızı etkilemektedir. Çocuklukta onu anlamamış, dinlememiş, sevgi göstermemiş, değer bile vermemiş, göz teması kurmamış ebeveynlerin içinde büyüyen çocuğun iletişim formlarının da sağlıklı olmasını bekleyemeyiz. Bu yüzden çocukları bir kil hamuru gibi düşünüp, onlara şekil verirken onları önemli görmenin, hayal dünyalarına önem vermenin, onların karakter gelişiminde ve hayatlarında alacağı rolleri etkileyeceğini bilerek hareket etmek gerekir. Bir işi baştan sağlam temeller üzerine kurarsak dışarıdan gelecek yıkıcı etkilere karşı daha dayanıklı olacaktır. Sevgi ve güven daima rehberiniz olsun.
