HAYATIMIZA ŞEKİL VEREN ANNE BABA TUTUMLARI

Çocuklarımızı büyütürken tüm ayrıntılara önem verip, onların hayatlarına şekil vereceğimizi unutmayıp, her davranışımızı özenle sergilemeliyiz. Haim Ginott’un da dediği gibi ’’Çocuklar donmamış beton gibidir, üzerlerine ne düşse iz bırakır.’’

Peki biz çocuğumuzun toplumda nasıl rol almasını istiyoruz?

Anne baba tutumları yazı dizime aşırı hoşgörülü, kararsız ve dengesiz, aşırı koruyucu anne baba tutumları ile devam etmek istiyorum.

Aşırı Hoşgörülü Anne Baba Tutumu

Aşırı hoşgörülü (izin verici) anne baba tutumu, çocuğa aşırı sevgi verildiği, yaptırımın olmadığı, kuralların sınırlarla belirlenmediği, çocuğun her istediğinin anında yerine getirildiği, yanlışın düzeltilmeye çalışılmadığı, her yapılanın hoş görüldüğü çocuk merkezli anne baba tutumudur.

Evde söz sahibi çocuktur ve kuralları çocuk belirler. Çocuğa tanınan haklar sınırsız, görev ve beklentiler en az düzeydedir. Bu aşırı hoşgörü çocuğun aileye hükmetmesine ve çok az saygı göstermesine neden olur. Çocuklar kuralsızlığa alıştığı için sınırları bilmez. İsteklerini ertelemeyi öğrenmediği için istediği olmadığı zaman hırçınlaşıp, ailesini tehdit eder duruma gelebilir. Her istediğini ailesine yaptırdığı için bunu çevresindeki insanlardan da bekler ve bu sebeple uyum sorunları ortaya çıkmaktadır. Bir dediği iki edilmeyen bu tutumla yetişen çocuklar daha doyumsuz, eleştiri kabul etmeyen, kibirli, bencil, vurdumduymaz, sorumluluk sahibi olmayan, hep alıcı, sabırsız, başkaldırıcı, dürtüleri kontrol edemeyen bireyler olarak hayatlarına devam ederler.

Kararsız ve Dengesiz Anne Baba Tutumu

Bu tutumda yetişen çocuklar; kararsız, ne yapacağını bilmeyen, zaman zaman ne yapacağını kestiremeyen ve kolayca yönlendirilen bir karakter yapısına sahip bireylere dönüşebilirler. Çocuklar anne ve baba çelişkisine maruz kaldığı için kendi içinde de çıkmaza girmektedir.

Çocuklarımız çok iyi gözlemcidir. Anne ve babası arasındaki bağın zayıflığını ve dengesiz tutumları rahatlıkla fark edebilirler. Çocuk, bu durumu farkına varması ile ya annesine ya da babasına gider. Böyle bir durumda çocuk ikili oynamayı öğrenir ve bunu alışkanlık haline getirebilir. Kararsız bir yapıya sahip olduğu için doğruyu yanlıştan ayırt edemez. Toplumda bağımsız olarak yer almayan, özgün düşünceleri olmayan bireyler haline gelir. Bu tarz anne baba tutumu çocuğun kişilik gelişimini baltalar. Çocukta iç çatışma, huzursuzluk, dengesiz ve tutarsız bir yapı oluşabilmektedir. Daha çok baskın karakterlere göre hareket edip, kendi istediğini değil onların hoşlarına gidecek şekilde davranmaya başlayabilirler. Bu tutumla her koşulda kendinden ödün veren bireyleri topluma katmış oluruz.

Aşırı Koruyucu Anne Baba Tutumu

Anne ve babalar çocukları için oldukça fazla özen, kontrol göstermektedir. Bu da zamanla çocuğu aşırı bağımlı, kendine güveni olmayan, duygusal kırıklıkları olan bir birey haline getirebilir. Çocuğun her ihtiyacı anne ve baba tarafından karşılanır. Çocuğun yapmasına izin verilmez. Büyümesine izin verilmemiş bu aşırı koruyucu ortamda, çocuğun “toplumsal gelişimi” engellenmiş olur. Bu da onun arkadaş ilişkilerini olumsuz etkileyebilir ve arkadaşları tarafından dışlanmasına neden olabilir.

Aşırı koruyucu tutum içerisinde olma sebepleri genellikle kendi çocukluklarında, yoksun kaldıkları şeyleri vermek isterken ebeveynlerin aşırı davranmalarıdır. Çocuk kaybı ya da uzun süre çocuğun olmamasından da bu tutum oluşabilir.

Çocuklar hep danışacağı birini arar, ona bağımlı olur ve kendi başına karar alamayan, girişim yeteneklerinden yoksun birey halinde toplumda yer alır. Kendini korumayı öğrenemediği için savunmasız, çabuk uyum gösteren, utangaç, çekingen bir kimlik geliştirmeye yönelirler.

Neil Postman’ın da dediği gibi ‘‘Çocuklar, göremeyeceğimiz bir zamana gönderdiğimiz, canlı mesajlardır. Gönderdiğimiz mesajların toplumda sağlıklı bir şekilde yer almasını istiyorsak, çocuklarımıza davranışlarımızda özen göstermeliyiz.’’

Devam edecek…